2019 – 2020, beeldprojecties en lezing/performance
Als ‘parkbewoner’ in The Neverending Park maakte ik live beeldprojecties tijdens debatavonden en verbeeldingen van de stadsvoorstellen van Mechelaars. Ik schreef wekelijkse ontmoetingen en gesprekken neer en deelde die voor publiek samen met theatermaker en initiatiefnemer Willy Thomas.
The Neverending Park is een tentoonstelling van Theater Arsenaal & Museum Hof van Busleyden in het kader van het participatief stadsproject De Grond Der Dingen.
Scenografie: Decoratelier Jozef Wouters
Lichtontwerp: Michiel Soete
Collages: Benjamin Verdonck
Parkbewoners: Willy Thomas, Einat Tuchman, Farbod Fathinejad & Elly Van Eeghem
Fragment uit de voorstelling
Als ik het woord park gebruik,
dan bedoel ik: deze ondergrondse plek.
Het is iets wat ik Willy de afgelopen tijd
het vaakst heb horen vertellen,
met even grote toewijding,
en tegen om het even wie die hier binnenliep:
Het park is meerstemmig.
En het is niet echt.
Het is een decor.
Dat is een park altijd.
Dit park is ons nooit eindigend zoeken
naar hoe we ons samenleven
kunnen vormgeven.
En we zullen er nooit zijn.
(Dat zegt hij niet tegen iedereen.
Om de sfeer erin te houden.)
(…)
Ik herinner mij een mail die ik stuurde naar Willy, nog voor dit park bestond. Ik schrijf:
In mijn werk de afgelopen jaren, was ik vaak getuige van hoe het discours over participatieve stadsontwikkeling vaak haaks staat op de praktijk ervan. (Is wat we zeggen, ook wat we doen?)
Daarmee gepaard, twee steeds terugkerende ‘verrassingen’:
1. participatie = weerstand
(En weerstand is vaak net niet wat men wil. ‘Draagvlak’ was al genoeg.)
2. participatie = traagheid
(En er is geen tijd.)
Ik begrijp de kritiek van schrijfster Annemarie Kok
op een doorgeslagen oproep tot “samen stad maken!”
Het is iets wat ik mij de laatste tijd vaker afvraag:
wat kunnen we verwachten van bewoners en wat niet?
Klopt het wel nog wanneer cruciale maatschappelijke verantwoordelijkheden van de
overheid worden uitbesteed aan individuele burgers?
Andrew Boraine, een activist uit Kaapstad die als stadsplanner werkte onder Mandela, zegt:
Burgerbewegingen alleen zullen geen verandering bewerkstelligen.
Hoe verbind je makers van verandering in de regering
met makers van verandering buiten de regering?
Als je niet de juiste leiders aanstelt
en als leiders niet bereid zijn samen te werken,
dan raakt het probleem niet opgelost.
Geef mij geen geld,
geef mij leiders die kunnen samenwerken.
(…)
Aan het eind van een debat op donderdagavond,
neemt een vrouw in het park het woord.
Ze roept iedereen op om visionair te denken.
Want wat nu relevant lijkt,
is dat binnen een aantal jaar misschien helemaal niet meer.
Parkeergarages bijvoorbeeld.
Ik moet denken aan plekken in de stad die nu zo vanzelfsprekend zijn,
maar ooit gewoon ‘uitgevonden’ werden.
Een speeltuin bijvoorbeeld.
Tot het midden van de 19e eeuw bestonden die helemaal niet.
Kinderen speelden gewoon… op straat. Of in een veld.
Een “speeltuig” was een onbestaand, ondenkbaar ding.
Wat zouden de speeltuinen van de toekomst zijn?
Wat zijn die plekken die nu nog ondenkbaar lijken?
Zullen de parkeergarages van vandaag,
de paardenstallen van de toekomst zijn?
(…)
In de jaren negentig maakte de Nederlandse architect Aldo van Eyck
een ontwerp voor een kunstencentrum in Zeeland.
Het ontwerp werd goedgekeurd door de lokale gemeenteraad,
maar na de verkiezingen weer ingetrokken.
In een overzicht van Van Eyck z’n werk, staat naast dit project:
“nog niet uitgevoerd”.
Er staat niet:
“niet uitgevoerd”
of “nooit uitgevoerd”
of “verworpen”.
Nee, er staat:
“nog niet uitgevoerd”.
In die “nog niet” zit alle hoop en koppigheid
die we ook vandaag nodig hebben.
Om voorstellen te blijven doen,
om mogelijkheden voor onze steden te schetsen,
om andere toekomsten te blijven zien.
Alles wat niet is, is misschien gewoon “nog niet.”
De Britse dichter Dylan Thomas schreef ooit:
De bal die ik, al spelend in het park, in de lucht gooi
heeft de grond nog niet geraakt.
De bal vliegt in de lucht,
hij is nog niet geland.
(…)